Quyền con người (QCN) là những đặc tính, nhu câu xuất phát từ phẩm giá vốn có của mỗi người, được pháp luật quốc tế và quốc gia ghi nhận, bảo đảm và được thể hiện ra thành các giá trị phổ quát như nhân phẩm, tự do, bình đẳng, không phân biệt đối xử, nhân đạo, khoan dung,...Theo Mác và Ăngghen, QCN ra đời gắn liền với sự ra đời của giai cấp  tư sản, với các khẩu hiệu và tuyên ngôn của các cuộc cách mạng tư sản. QCN là khát vọng, nhu cầu tự do, giải phóng của con người trong sự thừa nhận và bảo đảm của xã hội  trước hết là sự quy định và bảo vệ bằng pháp luật.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, QCN không chỉ là các quyền cá nhân, là giá trị nhân văn vốn có và thiêng liêng của mỗi người, mà trước hết là giá trị văn hóa của cộng đồng, dân tộc, quốc gia. Người đã gắn kết hai chủ thể của quyền cá nhân và quyền quốc gia - dân tộc. Người khẳng định "một dân tộc nô lệ không thể có con người tự do". Rõ ràng, QCN của mỗi người chỉ được bảo đảm trên nền tảng quyền dân tộc. Quyền sống, quyền tự do của các dân tộc đồng nhất với quyền sống, quyền tự do của con người. Quyền cá nhân gắn lên với quyền của cộng đồng, quyền tập thể; độc lập, tự do cho dân tộc và phát triển là những quyền cơ bản của con người; và QCN không bao giờ có thể cao hơn chủ quyền quốc gia.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, CNXH, chủ nghĩa cộng sản là nền tảng bảo đảm chắc chắn các quyền cơ bản của con người: "Chỉ có chủ nghĩa cộng sản mới cứu nhân loại, đem lại cho mọi người không phân biệt chủng tộc và nguồn gốc, sự tự do, bình đẳng, bác ái, đoàn kết, ấm no trên quả đất, việc làm cho mọi người và vì mọi người, niềm vui, hoà bình, hạnh phúc".

Nhiều báo nước ngoài ca ngợi thành tích chống COVID-19 của Việt Nam

Những giá trị đang dần hiện thực.

CNXH không chỉ đơn thuần còn là giấc mơ hay lý tưởng mà đã và đang là hiện thực của loài người, các QCN trong CNXH không còn là các "ảo tưởng", "trừu tượng",... như Mác và Ăngghen đã chỉ ra, mà chúng là các quyền thực định, là tự do đích thực - là tiền đề, điều kiện cho sự phát huy toàn diện và tối đa năng lực và phẩm chất của mỗi người -   vượt lên trên những yêu sách đơn thuần về các quyền vốn chỉ tồn tại trong các cương lĩnh chính trị và ngọn cờ cách mạng của giai cấp tư sản, như lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Nếu nước độc lập mà dân không được hưởng hạnh phúc, tự do thì độc lập chẳng có nghĩa lý gì". Như vậy, sự phát triển của mỗi xã hội, mỗi quốc gia chỉ có ý nghĩa khi và chỉ khi nhắm đến mục tiêu ấm no và hạnh phúc cho mỗi người. Đó cũng là vấn đề cốt lõi của CNXH.

Tiêm vắc xin COVID-19 Nano Covax nhóm liều 50mcg cho các tình nguyện viên

Bài toán "kép" đầy thách thức đã được Việt Nam giải quyết hiệu quả. Trong khi rất nhiều quốc gia phát triển còn xoay xở trong ứng phó và kinh tế tăng trưởng âm, Việt Nam đã vươn lên là 1 trong 4 quốc gia tăng trưởng dương, với mức 2,91%. Thành công này được nhiều nước, tổ chức quốc tế ghi nhận, một lần nữa khẳng định nguyên tắc vì nhân dân, vì QCN là bản chất, nền tảng tư tưởng của Đảng ta. Kỳ tích chống dịch của Việt Nam đến từ những quyết sách vì người dân, trong đó người dân luôn được đặt ở vị trí trước tiên và trung tâm. Tất cả những quyết sách này là biểu hiện sinh động của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về XHCN - chế độ ưu việt vì con người và cho con người. Sự đúng đắn của các chính sách của Chính phủ dưới sự lãnh đạo của Đảng được toàn thể nhân dân tin tưởng, ủng hộ, đã tạo thành sức mạnh tổng hợp đưa con thuyền đất nước vượt qua giông bão.

Đương đầu thách thức mới

Việt Nam đang trên con đường đi lên CNXH, việc bảo đảm quyền con người Ïuôn là vấn đề ưu tiên hàng đầu trong các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước ta. Bước sang giai đoạn mới, một nhiệm kỳ mới của Đảng sắp bắt đầu với những giải pháp, mục tiêu và kỳ vọng mới, cần tập trung thực hiện cho tốt những vấn đề đang đặt ra về cả lý luận và thực tiễn về CNXH, nhất là giải quyết những thách thức về QCN.

Thứ nhất, cần tiếp tục củng cố, làm sâu sắc hơn lý luận của Chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về các nội dung cốt lõi của CNXH, trong đó bản chất chế độ CNXH luôn gắn với mục tiêu bảo đảm, thúc đẩy QCN. Việc tiến lên CNXH là sự phát triển tất yếu của lịch sử loài người bởi CNXH là một chế độ mới khác biệt, một chế độ thực sự ưu việt, đầy tính nhân văn cao cả. Xã hội XHCN, theo Hồ Chí Minh quan niệm, là một xã hội trong đó con người được tự do, bình đẳng, hạnh phúc, phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ.

Thứ hai, tiếp cận dựa trên QCN cần được triển khai sâu rộng trong hoạch định và triển khai mọi đường lối chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật, chiến lược, kế hoạch, chương trình của Nhà nước. Vấn đề QCN phải luôn là cốt lõi của xây dựng CNXH ở Việt Nam.

Thứ ba, phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng là vẫn đề then chốt. Đảng của ta là đảng vì nhân dân, Đảng có con đường đúng đắn và năng lực đã được tôi rèn, thử thách và chứng minh qua những cam trong lịch sử. Chính vì vậy, sự lãnh đạo của Đảng sẽ là điều kiện tiên quyết để dẫn dắt nhân dân ta xây dựng đất nước phồn vinh, theo đúng mục tiêu CNXH mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn.

Thứ tư, kiên quyết đấu tranh, làm thất bại các thông tin sai trái, thủ địch xuyên tạc nền tảng tư tưởng của Đảng về độc lập dân tộc và CNXH và hoạt động tuyên truyền vu cáo tình hình nhân quyền Việt Nam.

Việc khẳng định những giá trị to lớn của CNXH trong bảo vệ QCN là chủ đề đặt ra với tất cả những người yêu chuộng công lý, hòa bình và hoài bảo về một xã hội trân trọng những giá trị con người. Mặc dù có những thăng trầm cửa lịch sử, song XHCN hiện thực vẫn đứng vững và là tiếp tục tồn tại, phát triển như là một xu thể tất yếu của loài người trong khát vọng tìm kiếm bình đẳng, tự do và các QCN. Những kỳ tích của Việt Nam thời gian qua đã khẳng định sự chọn lựa đúng đắn con đường đi lên CNCH và là nền tảng quan trọng để Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục lãnh đạo nhân dân xây dựng đất nước vững mạnh, hùng cường.

Đỗ Thành Sơn